بررسی وضعیت بازار برنج شمال

دولت در نخستین گام حمایت از شالیکاران شمال ارز نیمایی ۴۲۰۰تومانی برای واردات برنج را حذف کرده است و شالیکاران و مسئولان کشاورزی مازندران ضمن قدردانی از دولت تدبیر و امید در حذف ارز نیمایی برای واردات برنج اعلام کردند ،امسال با توجه به هزینه بالای تولید توقع است تا بازار برنج تحت مراقبت و نظارت ویژه ای قرار بگیرد.

نخستین خوشه های برنج در شالیزارهای مازندران در حالی امسال به بار نشسته است که از هم اکنون کشاورزان این خطه شمالی نگران دلالی و کاهش احتمالی قیمت محصولشان در زمان برداشت هستند.در حالی که امسال قیمت انواع نهاده های کشاورزی از جمله  کود و سم، قطعات یدکی تیلر و تراکتور، کارمزد تراکتور برای شخم و شیار و آب تخت کردن، تعمیر وسایل کشاورزی و دستمزد نشاکار به نسبت سال گذشته افزایش قابل توجهی یافته است.

برداشت برنج در مازندران به عنوان استانی که حدود ۴۲ درصد نیاز کشور را تامین می کند، از نیمه دوم تیرماه شروع می شود و کشاورزان و مسئولان مازندران در گفت و گو با ایرنا گفتند : همان گونه که  دولت طی چهار  سال گذشته  واردات برنج خارجی را مطابق با نیاز واقعی  ساماندهی کرده و سبب ثبات بازار شده است امسال نیز انتظار داریم تا در زمان برداشت واردات و توزیع برنج خارجی ممنوع شود.

قیمت برنج هاشمی سال 98

کشاورزان شالیکار مازندران هنگام برداشت شالی در سال گذشته هر کیلوگرم برنج طارم هاشمی به عنوان کیفی ترین محصول شالیزارهای استان را به قیمت حداکثر ۱۸ هزار تومان به فروش رساندند و این مبلغ تقریباً تا اواخر ماه بهمن و اوایل ماه اسفند پارسال پایدار مانده بود و در واقع نشان داد که بازار برنج با تدبیر دولت پایدار و بدون نوسان در شالیکوبی های استان بوده است. به همین دلیل امسال نیز در آستانه به بار نشستن  خوشه های برنج شالیکاران ضمن ممنوعیت واردات و توزیع برنج خارجی در زمان برداشت ، خواستار کارشناسی شدن قیمت برنج تولیدی  متناسب با هزینه تولید سال جاری نیز شدند.

اگرچه قیمت برنج در شالیکوبی های استان مازندران در چند سال اخیر و به ویژه در سال جاری نیز با تدبیر دولت و صد البته با رضایت شالیکاران بدون نوسان ثابت  ماند ولی همواره این محصول استراتژیک با قیمت بیشتر از حد سود منطقی در استان های مختلف کشور به ویژه تهران عرضه می شود که شالیکاران حتی به دنبال این قیمت نیستند.

قیمت برنج طارم 99

بررسی ها نشان داده است که مصرف کنندگان برنج طارم محلی مازندران در استان های مختلف تا قیمت ۳۳هزار تومان را تجربه کردند که صد البته سود فروش از این قیمت هرگز به جیب کشاورز نرفته است.

از سوی دیگر امسال به دلیل  ویروس کرونا  فعالیت و هزینه شالیکاری همانند دیگر مشاغل اقتصادی تحت شعاع قرار گرفته است. یعنی علاوه بر این که نشا کاری امسال تا ۱۵ روز دیرتر انجام شد،این امر سبب شد تا  فرصت کشت دوم تا حدود زیادی از دست برود. برخی ها از در آمد کشت دوم محروم شدند و از طرفی  به دلیل ویروس کروتا  نشا کار کم شدند و در نتیجه دستمزد نشا کاری تا ۲۳۰ هزار تومان در روز افزایش یافت.

شماری از شالیکاران مازندران که این روزها پس از فعالیت های سخت بدنی شخم و شیار، آب تخت کردن ، نشا کاری و انجام وجین فقط مشغول مدیریت آب و آفت احتمالی کرم ساقه خوار هستند، در گفت و گو با ایرنا مهمترین دغدغه و نگرانی را وضعیت بازار و قیمت محصولشان عنوان می کنند.

مازندران یک هزار و ۲۰۰واحد شالیکوبی دارد که بازار عمده فروشی انواع برنج در این واحدها صورت می گیرد و این روزها کا شالیکاران کم کار تر شدند با  حضور ر در این واحد ها و گفت و گوهای مشارکتی شرایط بازار برنج سال جاری را تجزیه و تحلیل می کنند.

این که امسال هزینه تولید برنج چقدر بوده است و با چه قیمتی فروش محصولشان به صرفه است، مهمترین موضوع و محور صحبت های گروهی کشاورزان مازندران است ، موضوعی که کشاورزان در صحبت هایشان حمایت جدی مسئولان را طلب می کنند.

دهیار روستای ” کروکلا ” از بخش لاله آباد بابل در گفت و گو با ایرنا با اعلام این که کشاورزان منطقه به شدت نگران وضعیت بازار و قیمت برنج امسال هستند، گفت:  به طور کلی در چند سال اخیر پایداری بازار برنج در شالیکوبی ها تا حدودی تولید کنندگان را امیدوار کرده است اما این که دلالان محصولات کشاورزی به ویژه برنج همواره از وضعیت کمبود نقدینگی کشاورزان و عرضه انبوه سوء استفاده می کنند، شکی نیست.

مهدی بابایی با توضیح این نکته که امسال شالیکاران به مراتب هزینه سنگین تری نسبت به سال گذشته متقبل شدند، افزود: شیوع کرونا و بی ثباتی بازار ، قیمت نهاده های کشاورزی از جمله سموم  را تا حدود دو برابر افزایش داده است.

وی قیمت سم گرانول ۱۰ درصدی ۱۰ کیلوگرمی برای مبارزه با کرم ساقه خوار را ۱۸۰هزار تومان اعلام کرد و گفت: امسال کشاورز بابت  شخم و شیار و آب تخت کردن هر هکتار در هر مرحله  ۴۰۰هزار تومان و بابت یک روز نشا کاری ۲۳۰ هزار تومان پرداخت کرده است.

وی وضعیت آب به عنوان مهمترین نیاز شالیکاری را مناسب و در شرایط بسیار عالی توصیف کرد و گفت:اکنون که شالیزارها به مرحله به بار نشستن خوشه رسیده اند ،مهمترین نگرانی کشاورزان وضعیت بازار برنج است و انتظار این است که امسال  برنج را با قیمت مناسب تر بفروشیم تا این هزینه‌ها جبران شود.

وی با ذکر این نکته که در حال حاضر با کم شدن فعالیت کشاورزی ، شالیکاران فرصت بیشتر گفت و گو و رفتن به شالیکوبی های منطقه خود را دارند، گفت: طبق همین گفت و شنودهای کشاورزان و  صاحبان شالیکوبی ها  قیمت هر کیلو برنج سفید طارم کیفی تا ۲۱ هزار تومان به صورت نقدی خرید و فروش می شود .

این کشاورز گفت: کشاورزان قیمت فعلی را در زمان برداشت  بسیار کم می دانند و توقع دارند برای رسیدن به  قیمت منطقی یعنی  تا ۲۶هزار تومان دولت با سیاست های مختلف این قیمت را برای کشاورزان به ثبات برساند.

وی همچنین سیاست ممنوعیت واردات و توزیع برنج خارجی در زمان برداشت را اثر گذار به نفع تولید کنندگان دانست و گفت: امیدواریم امسال نیز این رویکرد مورد توجه قرار بگیرد و از هم اکنون این خبر باید از منابع مهم دولتی به صورت رسمی اعلام شود.

وی مهمترین موضوعی که کشاورزان برای حمایت از خود اعلام می کنند ،اعلام قیمت توافقی است، توضیح داد: راهکار پیشنهادی کشاورزان برای قطع دست دلالان و جلوگیری از جولان آنان ،اعلام قیمت توافقی ارقام محلی برنج است ،یعنی دولت با انجام کار کارشناسی کف قیمت این محصول را در بازار مشخص کند و این اقدام صد درصد دست واسطه‌ها و سودجویان را از بازار برنج در تعیین قیمت کوتاه می کند.

وی تصریح کرد: از آن جایی که برنج کیفی طارم که بیشتر کشاورزان منطقه از این رقم برای کشت استفاده می کنند، مشتری و تقاضای مناسب را دارد  و تجار همواره در فروش برنج کیفی شمال در استان های مختلف کشور مشکلی ندارند و حتی بیشتر از سود منطقی به جیب می زند ، اما با اعلام قیمت توافقی از کشاورز و صد البته از مصرف کنندگان نیز حمایت جدی می شود.

یکی از شالیکاران آملی قیمت فعلی برنج را با قیمت دیگر محصولات کشاورزی از جمله حبوبات مقایسه کرد و گفت: همواره قیمت برنج کیفی مازندران ۲۰تا ۳۰ درصد بیشتر از حبوبات بوده است، اما  اکنون قیمت برنج کیفی استان کمتر از حبوبات است.

کریم کاظمی که خود را کارشناس کشاورزی و صاحب یک هکتار زمین شالیزاری دانست، افزود: حذف ارز نیمایی کمک بزرگی به شالیکاران است ، اما باید مراقب دلالان باشیم و کشاورزان نباید در فروش محصولشان عجله کنند.

وی ادامه داد: به نظر من قیمت برنج کیفی امسال مازندران که برای کشاورزان به نسبت هزینه تولید می تواند مقرون به صرفه باشد، حدود ۲۷هزار تومان در هر کیلو گرم است.

این کارشناس کشاورزی و آگاه به تولید و بازار برنج مازندران توضیح داد: ارز دولتی نه تنها مانع از توسعه بخش کشاورزی مازندران می‌شود، بلکه توان رقابت‌پذیری برنج داخلی را نیز از کشاورز گرفته است  و اگر بر بازار قیمت برنج به درستی مدیریت نشود ، کشاورزان در حفظ زمین و ادامه کشت و کار مردد می شوند.

کاظمی توضیح داد: اگرچه قیمت در بازار شالیکوبی های مازندران ثابت بوده است و کشاورزطارم محلی را ۱۷ تا ۲۰ هزار تومان فروخته است، اما مصرف کنندگان این نوع برنج در استان های مختلف به ویژه در تهران تا ۳۳هزار تومان خریداری کردند و قیمت ۲۵هزار تومان برنج نو مورد تقاضای شالیکاران بسیار منطقی است.

بر اساس اعلام سازمان جهاد کشاورزی مازندران در فصل زراعی جاری ۲۱۴ هزارو ۳۰۰ هکتار از زمین‌های شالیزاری استان مازندران زیر کشت برنج رفته است که ۷۰ درصد آن ارقام محلی طارم صدری و هاشمی است.

رئیس سازمان جهاد کشاورزی مازندران گفت: افزایش قیمت دیگر محصولات کشاورزی و دیگر کالاهای مورد نیاز  اقتصاد خانوار کشاورزان استان را به شدت به مخاطره ‌انداخته است وبا توجه به این که امسال هزینه تولید افزایش چشم گیری یافته است، شالیکاران  در حفظ زمین کشاورزی دچار تردید می‌ شوند.

آیا امسال برنج شمال گران می شود؟

با توجه به افزایش هزینه‌های کشت و کار از دستمزد نشاءکار گرفته تا نهاده‌های کشاورزی در سال زراعی جدید، شالیکاران توقع دارند دسترنجشان را با قیمت مناسب همگام با افزایش هزینه تولید به فروش برسانند.

وی توضیح داد: به طور یقین با توجه به شرایط امروز اقتصاد کشور و هزینه‌های صورت گرفته توسط شالیکاران، قیمت برنج باید منطقی شود که البته با حذف ارز نیمایی که مهمترین اقدام دولت در حمایت از کشاورزان بوده است، تا حدود زیادی رقابت پذیری بین برنج داخلی و خارجی بوجود می آید.

رئیس سازمان جهاد کشاورزی مازندران وضعیت رویشی شالی برنج در مناطق مازندران را بسیار مطلوب ارزیابی کرد و بیان داشت: با توجه به نبود مشکلات آبیاری و از طرفی دمای مناسب آب و هوایی به نظر می رسد سال تولید مناسب برنج را در پیش رو داشته باشیم.

شهیدی فر گفت: البته ویروس کرونا تا حدودی نشاکاری امسال را به تاخیر انداخته است و به نظر می رسد برخی از کشاورزان فرصت کشت دوم را به روش نشا کاری مجدد از دست داده باشند اما به طور یقین این کشاورزان می توانند به روش کشت رتون که همان پرورش ساقه شالی است را انجام بدهند.