برنج شمال در بورس سیگنال ندارد : تولید سالانه ۷.۵ میلیون تن محصولات کشاورزی در مازندران درحالی است که بهره نبردن از تکنولوژیهای روز و پلتفرم های دیجیتال و وضعیت ناپایدار بازارهای کشاورزی، امید به عرضه در بورس را بیش از پیش بیشتر کرده است. مازندران در تولید ۱۹ محصول کشاورزی از جمله برنج و مرکبات رتبه برتر کشوری را دارد اما اکنون محصولات نوابرانه باغی آن یا برروی درخت و فرایند برداشت، انبار و فروش و قبل از رسیدن به سفره می پوسد و هدر می رود و یا سود هنگفت تجارت آن نصیب دلالان و واسطه ها می شود و رنج و خستگی زحمت تولید بر دوش و تن باغدار می نشیند.
حال و روز برنج مازندران هم مشخص است، همزمان با فصل کشت و برداشت، زمزمه های واردات بی رویه، تیشه به ریشه شالیزارها می زند و شالیکار خسته و دلزده از هزینه های بالای تولیدی و قیمت پایین محصول، بر دوراهی فروش برنج زارها و یا ویلاسازی قرار می گیرد و سرانجام در رقابت نابرابر با بسازبفروش ها، زمینش را از دست می دهد و دست آخر به سرایدار ویلاهای بناشده در دل شالیزارها تبدیل می شود.
وضعیت کنونی بازار محصولات کشاورزی و ناپدار بودن آن، لزوم عرضه و ورود به بازارهای بورس و سرمایه را الزامی می سازد. اما گشتی در بازار بورس کالای ایران نشان می دهد که رقم برنج های عرضه های شده در این بازار از نوع وارداتی و خارجی بوده و جای رقم های پرمحصول و محلی روئیده از دل شالیزارهای شمال در این بازار خالی و کمرنگ است.
از سوی دیگر کارشناسان و فعالان اقتصادی براین باور هستند که شرکت بازرگانی باید اقددام به عرضه عمده برنج به ویژه برنج داخلی در بورس کالا کند تا این محصول با قیمت عادلانه و شفاف عرضه شود.
کارشناس بازار کشاورزی با اشاره به عرضه کم رنگ محصول برنج در بازار بورس در گفتگو با خبرنگار بازار می گوید: تجربه عرضه و معاملات شکر در بورس کالا ثمرات فراوانی داشته و باید از این تجربه برای رقم های مختلف برنج نیز بهره گیری شود.
دست کوتاه دلالان در بازار بورس
محمد جعفری با بیان اینکه ورود وعرضه برنج در بازار بورس می توانند آینده این محصول را روشن و دست دلالان و واسطه ها را کوتاه کند، ادامه داد: در حال حاضر شاهد آن هستیم که واسطه ها و دلالان با پیش خرید محصولات کشاورزی به قیمت ناچیز و با چک های بلندمدت و طولانی، دسترنج شالیکاران را به یغما می برند و با عرضه شفاف برنج داخلی و ایرانی در بازار هم دست دلالان و واسطه ها حذف و هم به تولیدکننده و کشاورز کمک خواهد شد.
وی با اشاره به چرخه و معامله نابرابر قیمت برنج در بازارهای مختلف اظهار داشت: در حال حاضر نرخ برنج بومی و محلی در شمال در مراکز تولید کمتر از پایتخت و جاهای دیگر است و اگر این محصول از طریق بورس و یا فروشگاه های زنجیره ای و بزرگ عرضه شود، دیگر هر کسی نمی تواند به هر قیمتی برنج را بفروشد و سودجویی در این بازار به حداقل خواهد رسید.
به گفته این کارشناس فاصله زیاد قیمتی بین عمده فروشی و فروشی از چالش های فراروی بازار مصرف برنج است که بورسی شدن برنج به شفافیت بازار این محصول کمک می کند.
عطر برنج شمال در بورس به مشام می رسد
هرازگاهی عطر و طعم برنج ایران و شمالی در بازار بورس به مشام می رسد و در تالار کشاورزی انواع رقم های برنج نظیر هاشمی، طارم، شیرودی معامله می شود و عرضه فراگیر این محصولات در بورس کالا بازار برنج را متعادل خواهد کرد.
در حال حاضر حجم پایینی از تولیدات برنج شمال برای عرضه روی تابلوهای بورس قرار می گیرد و به تاکید کارشناسان اقتصادی برای تعادل و تنظیم بازار باید تمامی تولیدات کشاورزی و برنج از طریق بورس عرضه شود.از سوی دیگر هم اکنون بیشتر برنج های خارجی و پاکستانی در بازار بورس مبادله می شود درحالی که برای جهش تولید در حوزه کشاورزی، عرضه و معامله برنج های محلی و شمالی نیز در بازار بورس باید رونق گیرد.
علی اکبری استاد دانشگاه کشاورزی و فعال اقتصادی مازندران در گفتگو با خبرنگار بازار با تاکید براینکه بورس فضایی سالم و شفاف برای حمایت از محصولات ایرانی و تولیدات داخلی است و قطعا یکی از ابزارها و لازمه های جهش تولید، بازار سرمایه به شمار می رود، اظهار داشت: باید فضایی شفاف برای کشاورزان برای عرضه محصولات آماده کنیم و دلالی در بخش کشاورزی باید جای خود را فضای بورسی و رقابتی دهد.
وی با بیان اینکه مهیا شدن شرایط برای تولید محصولات کشاورزی و حمایت از کشاورزان منجر به رونق تولید می شود، یادآور شد:اگر عرضه محصولات کشاورزی وبرنج را در بورس کالا رونق دهیم، کشاورز با انگیزه بیشتری به تولید خواهد پرداخت زیرا بورس کالا فضای رقابتی ایجاد خواهد کرد.
به گفته این استاد دانشگاه، در حال حاضر کشاورزان با مشکل کاهش قیمت محصولات کشاورزی و برنج در فصل برداشت و حضور دلالان و واسطه ها مواجه هستند و بورسی شدن برنج می تواند سود واقعی را به جای دلالان به جیب کشاورزان برساند.
سیدتقی جعفریان رئیس هیئت مدیره شالیکوبی داران مازندارن و عضو انجمن برنج نیز با بین اینکه برنج تلاش های زیادی برای ورود برنج به بازار بورس شده است، در گفتگو با خبرنگار بازار افزود: در حال حاضر بیشتر برنج های عرضه شده در بازار بورس وارداتی و خارجی است و برای عرضه برنج های داخلی باید فرهنگ سازی و برنامه ریزی صورت گیرد.
وی همچنین با بیان اینکه برنج شمال و محلی هیچ وقت روی دست کسی باقی نمانده، افزود: ناآشنایی کشاورزان و تولیدکننده با بازار بورس سبب می شود تا برای حضور در این بازار ریسک نکنند و رغبتی نداشته باشند.
وی ادامه داد: بازار برنج در شمال حالت خودبورسی دارد و بین عرضه و تقاضا تعادل ایجاد می شود، اما برای ایجاد شفافیت و دستیابی به سودمنطقی و کوتاه کردن دست دلالان و واسطه ها باید از ظرفیت های بازار بورس کالا در تولیدات شالیزاری بهره گیریم.
سالانه بیش از یک میلیون و ۴۰۰ هزار تن برنج در شالیزارهای مازندران تولید می شود و همچنان بخشی زیادی از این محصولات در قالب سنتی و چرخه معیوب دلال و واسطه، کشاورز و خریدار معامله می شود و برنج شمالی و محلی مازندران در آرزوی دم کشیدن در بازار بورس و سرمایه است تا طعم برنج ایرانی اصل بر مشام بازار بنشیند.